Төркиә-ЕС: ярты быуатҡа һуҙылған вәғәҙәләр.

Еврокомиссия Төркиәнең ЕС-ҡа инеү юлындағы алға китеше хаҡындағы йыл һайын яһалып торған докладында Анкараны кеше хоҡуҡтарын боҙоуҙа һәм азатлығын сикләүҙә ғәйепләне. Шуныһы иғтибарға лайыҡ: доклад республикаға нигеҙ һалған Мостафа Кемаль Ататөрктөң вафат булыуының 77 йыллығында донъя күрҙе.

Төркиә ЕС-ҡа инеүгә өмөтөн өҙҙө булһа кәрәк. Ғинуарҙа уҡ Төркиә президенты Иртуған киҫкен сығыш яһағайны:

“Әлеге мәлдә Төркиә- ҡеүәтле ил. Беҙҙең республика Евроберләшмә ишеге төбөндә ишек асыҙарын һорап көтөп тормаясаҡ. Төркиә бер кемгә лә ялынмаясаҡ. Ул үҙ аллы йәшәй ала торған ил. Әгәр яҡын арала беҙҙе ЕС-ҡа алмаһалар, беҙ үҙ юлыбыҙҙы һайлаясаҡбыҙ.”

Асылда Төркиә ультиматум ҡуйҙы: йәки Төркиә, ЕС-тың оҙайлы вәғәҙәләренән һуң берләшмә ағзаһы була, йәки яҡын арала уҡ евроинтеграция уйынан баш тарта.

Еврокомиссияның яңы доклады Төркиә президентының асыуын нығыраҡ ҡабартты. Иртуған шуны аңғартты: Брюссель фекерен ситкә ҡуйып, Анкара үҙ юлын һайланы.

Төркиәнең ЕС-ҡа оҙайлы юлы ошонда тамамланыр, моғайын. Төркиәнең Европа илдәре менән яҡынайыуына нигеҙ һалыныуына ярты быуаттан ашыу ваҡыт уҙҙы- 1963 йылда Ассоциация хаҡындағы килешеүгә ҡул ҡуйылды, әммә әле булһа Төркиә һәм Евроберләшмә бер-береһенә хроник һәм тәрән шикләнеүҙән ыҙа сигә.

Ике сәйәсмән- Николя Саркози һәм Ангела Меркель- Төркиәнең Европа берләшмәһенә инеү юлына кәртә ҡуя килде.

Быйыл миграция көрсөгө шуға алып килде: төрөк досьеһын, алыҫтағы йәшниктән алып, йәнә өҫтәлгә һалдылар. Ҡасаҡтар ағымын туҡтатыу өсөн, Европаға Төркиә кәрәк булды. Меркель ханымдың октябрҙәге Төркиәгә визиты ваҡытында ЕС-ҡа инеү буйынса Анкара менән һөйләшеүҙәрҙе ҡайтанан башларға вәғәҙә биреүе шунан ғибәрәт. Брюссель Анкараны, Төркиә территорияһы аша Европаға ынтылыусы мигранттар ағымын кәметеү өсөн, уларҙы ташыусыларға ҡаршы саралар күрергә саҡыра. Ә ЕС ағзалығына килгәндә, бер ниндәй ҙә, хатта яҡынса сроктар хаҡында ла һүҙ юҡ.